13.2 MAHMUT NEDİM PAŞA

Mahmut Nedim Paşa, Tanzimat dönemi Osmanlı Sadrazamlarındandır. Şam ve Bağdat Valiliklerinde bulunmuş olan Vezirlerden Gürcü Mehmed Necib Paşa'nın oğludur. 1818 yılında İstanbul'da doğdu. Tahsilini tamamladıktan sonra 1831 yılında Sadaret Mektubi Kalemi görevine getirildi.

1834 yılında Haceganlık rütbesine terfi eden Mahmut Nedim Efendi 1837 yılında serasker damad Bursalı Sait Paşa'ya Sadaret Mektubi Muavini oldu. Sadrazamın güvencesini kazanarak, 1849 senesinde vekaleten, 1850 yılında asil olarak Divan - ı Humayun Amedçeline, 1853 senesinde, Divan - ı Humayun Beylikçiliğine, 1854 yılında Rütbe - i Bala ile Sadaret ve Hariciye Müsteşarlığına tayin edildi.

1855 yılında Vezirlik rütbesi verilerek Sayda Valiliğine, 1856 yılında İzmir Valiliğine tayin oldu. 1860 yılında kendi isteği ile Trablusgarp Valiliği görevine getirildi.

Yedi sene sürdürdüğü Trablusgarp Valiliğinden istifa etti.

1867 yılında Meclis - i Vala Azalığına getirildi. 1868 yılında ikinci defa Sadaret Müsteşarlığı'na tayin edildi. Bir hafta sonra Halil Paşa'nın ölümü sebebiyle boşalan Bahriye Nezareti görevine getirildi.

1871 senesinde Sadrazam Ali Paşa'nın vefatı üzerine Sadrazam oldu. 1872 yılında Sadrazamlık görevinden alındı ve İstanbul'dan uzaklaştırıldı. Üç sene sonra tekrar İstanbul'a döndü.

1875 yılında ikinci defa Sadrazam oldu. 12 Nisan 1876 tarihinde Sadrazamlıktan azledildi ve Sakız adasına gönderildi.

Sultan İkinci Abdülhamid Han'ın (saltanat dönemi 1876 - 1909) tahta çıkmasıyla Saraya bir dilekçe yazıp affedilmesini istedi. İsteği kabul edildi. İstanbul'a döndü. Musul Valiliğine tayin edildi. Özür beyan ederek Midilli'ye gitti.

Daha sonra İstanbul'a geldi ve 1879 yılında Sait Paşa kabinesinde Dahiliye Nazırlığına tayin edildi. Hastalığı sebebiyle 1883 yılında bu görevinden azledildi.

Kısa bir süre sonra 15 Mayıs 1883 tarihnde vefat etti.

Mahmut Nedin Paşa'nın şiirlerini topladığı bir Divan'ı, basılmamış olan "Reddiye" ile "Hikaye - i Melik - i Muzaffer", Devlet idaresine dair "Aine - i Devlet" ve Nazım şeklinde yazılmış "Hasbihal" adlı eserleri vardır.

Ayrıca Mahmut Nedim Paşa'nın Üsküdar'daki yalısı günümüze kadar gelmiştir.

Mahmut Nedim Paşa’nın Türbesi, kare planlı olup kubbeli yapıdır. Kubbesinde madeni bir alem bulunmaktadır. Kuzey cephesinin dışındaki diğer üç cephe birbirinin eşi olarak, ortada yarım daire, kemerli büyük pencere ve yanında az derin birer niş ile teşkilatlandırılmıştır.

Kapının bulunduğu giriş cephesi küfeki taşından düzgün bir işçilikle yapılmıştır. Güneydoğu cephesindeki kasnakta “Ankebut suresinin 57. ayeti”, “27 – 30. ayetleri” ile yarım daire biçimindeki pencere kemerleri alındığında ise “Necip Paşazade Sadr-ı Esbak Mahmut Nedim Paşa için Lillahi’l Fatiha. Sene 1300 (Miladi 1883) Receb yazıları okunmaktadır.

Türbenin içindeki pandanditlerde, üslubu belirsiz kalem işleri görülmektedir.

Türbede, Mahmut Nedim Paşa ve kimliği bilinmeyen bir kişiye ait olmak üzere iki sanduka bulunmaktadır.

---------

Yukarıdaki bilgileri kız kardeşim Hatice Mualla Görkey Türbe’nin üzerindeki levhadan kopya etti ve Türbe’nin resmini de o çekti.

Türbe, Cağaloğlu’nda eski Hürriyet Gazetesi’nin bitişiğindedir.